پوست به عنوان یک عضو محافظ از اعضای داخلی بدن به شمار می‌آید. بنابراین اهمیت حفظ سلامت و مراقبت از پوست دو چندان خواهد شد. این موضوع قابل انکار نیست که سلامت و زیبایی پوست به شکل قابل توجهی در اعتماد به‌نفس فرد تاثیرگذار است. اولین گام در مسیر روتین مراقبت پوست، آشنایی با انواع پوست و نحوه مراقبت از آن استبه بیان دیگر، هر فردی با توجه به نوع پوست خود و متناسب با آن باید روش‌های متفاوتی را برای حفظ سلامت پوست خود به‌کار گیرد. در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی انواع پوست و ویژگی‌های ظاهری آن، به نحوه مراقبت از هر نوع پوست نیز بپردازیم. با مجله زیبایی پری رو همراه باشید.
فهرست مطالب
عوامل موثر در تعیین انواع پوست
عوامل متعددی در تفکیک و دسته بندی انواع پوست موثر است به عنوان مثال: میزان رطوبتی که در بافت پوست وجود دارد، مقدار چربی ترشح شده، میزان ارتجاعی بودن پوست، اندازه منافذ پوست، از مهم‌ترین عواملی هستند که در تعیین نوع پوست موثرند.
سایر عوامل موثر در تعیین انواع پوست صورت عبارتند از:
• سبک زندگی و رژیم غذایی
سبک و استایل زندگی افراد عاملی موثر بر سلامت جسمانی افراد خصوصا سلامت پوست و مو می‌باشد. داشتن یک سبک زندگی نادرست و یا مصرف مواد غذایی ناسالم مثل انواع شیرینی و فست فود می‌تواند منجر به چرب شدن پوست و ایجاد جوش و آکنه بر آن شود. همچنین عدم مصرف سبزیجات و مواد معدنی مورد نیاز پوست، ممکن است پوست دچار خشکی و یا حساسیت شود.
• عوامل ژنتیکی
همه ما نوع و رنگ پوست خود را از پدر و مادر و اجدادمان به ارث می‌بریم. ممکن است عینا ژن پوست چرب را از پدر به ارث ببریم و یا فاکتورهای مختلفی از پوست چرب پدر و پوست خشک مادر را در خزانه‌ی ژنی خود داشته باشیم و در نهایت پوستی مختلط را به ارث ببریم.
• مراقبت‌های پوستی
روتین مراقبت پوستی نادرست که با نوع پوست شما سازگار نباشد، می‌تواند منجر به خشکی بیش از حد پوست و یا عدم تعادل در ترشح چربی پوست شود. بنابراین با توجه به اهیمت سلامت و مراقبت پوست، داشتن روتین مراقبت پوستی را جدی بگیرید.
• تغییرات هورمونی
در طول زندگی تغییرات هورمونی در دوران‌های مختلف مثل دوران بلوغ، دوران بارداری و شیردهی می‌تواند بر نوع پوست افراد تأثیرگذار باشد.
• مصرف داروهای خاص
مصرف برخی از داروها برای درمان بیماری‌ها، می‌تواند عوارضی چون خشکی پوست و یا جوش و آکنه را به دنبال داشته باشند.
• شرایط فصلی و محیطی
تغییر فصل یکی از عوامل موثر در نوع پوست است. به عنوان مثال معمولا با شروع فصل پاییز بسیاری از افراد دچار خشکی پوست می‌شوند.
• شرایط جغرافیایی
شرایط و اقلیم جغرافیایی حاکم بر یک منطقه می‌تواند بر نوع پوست افراد اثرگذار باشد.
انواع پوست را بشناسیم!
با توجه به فاکتورهای ذکر شده در بالا، پوست را می‌توان به 5 گروه اصلی طبقه‌بندی کرد. این گروه‌ها را به همراه روتین مراقبت پوستی هریک، بررسی خواهیم نمود. اگر سوال ذهنی‌تان این است که چه نوع پوستی دارید، در ادامه به این سوال شما پاسخ خواهیم داد.
1. پوست نرمال و طبیعی
در پوست نرمال، رطوبت در بافت‌پوست و چربی ترشح شده در آن کاملا نرمال و طبیعی است. این تعادل به عوامل مختلفی بستگی دارد. که مهم‌ترین آن، حاصل گردش خون صحیح و خونرسانی و اکسژن رسانی مناسب به بافت‌های پوست است. ویژگی‌های پوست نرمال عبارتند از:
- بافتی یک‌دست و سالم
- بدون جوش و آکنه
- قابلیت ارتجاعی خوب
- بدون حساسیت پوستی و التهاب
- دارای منافذ بسیار ریز
روتین مراقبت پوستی برای پوست نرمال و طبیعی:
- استفاده از یک شوینده مناسب و ملایم
- استفاده از تونر به منظور تعادل pH پوست
- استفاده از کرم ضدآفتاب حاوی SPF برای محافظت از پوست
- استفاده از کرم آبرسان در طول شبانه روز
- استفاده از ماسک صورت منظور تغذیه پوست
2. پوست چرب
در پوست چرب میزان ترشح غدد چربی در پوست بسیار بالاست که از عوارض این چربی غیرطبیعی، می‌توان به بروز جوش و آکنه اشاره کرد. ویژگی‌های پوست چرب عبارتند از:
- ضخامت بالای پوست
- قابلیت ارتجاعی مناسب
- ظاهری براق و کدر
- منافذ باز و بزرگتر از حالت نرمال
- وجود جوش‌های سرسیاه
روتین مراقبت پوستی برای پوست چرب:
از بین تمامی انواع پوست، پوست چرب نیاز به روتین دقیق‌تر دارد چرا که عارضه‌های پوست چرب بیشتر است انواع دیگر است. روتین پوست چرب و جوش‌دار:
- استفاده از یک شوینده حاوی اسیدهای آلفا هیدروکسی (مثل اسید سالیسیلیک) و یا بتا هیدروکسی (مثل اسید گلیکولیک)
- استفاده از تونر حاوی اسید سالیسیلیک و یا آلفا هیدروکسی به منظور جلوگیری از ترشح چربی
- استفاده از محصولات آبرسان و مرطوب کننده با قابلیت جذب سریع و حاوی سرامید و نیاسینامید
- استفاده از بهترین ضدآفتاب با spf بالا، به منظور محافظت از پوست در برابر اشعه خورشید.
- انجام پیلینگ شیمیایی یا مکانیکی به حذف سلولهای مرده پوست کمک می‌کند و باعث تنفس بهتر پوست خواهد شد.
3. پوست خشک
پوست خشک به دلیل داشتن ساختار شکننده عموما دچار عارضه‌های شدیدی مثل پیری‌زودرس، التهاب، خارش، پوسته‌ریزی و مواردی از این قبیل می‌شود. ویژگی‌های پوست خشک عبارتند از:
- قابلیت ارتجاعی بسیار پایین
- منافذ بسیار ریز
- ظاهری کدر و زبر
- دارای التهاب و سرخی
روتین مراقبت پوستی برای پوست خشک:
- استفاده از یک شوینده مناسب با پوست خشک، برای شست‌و شوی پوست
- استفاده از تونر پوست برای ایجاد تعادل رطوبت و چربی پوست
- استفاده از آبرسان پوست برای کاهش خشکی پوست
- استفاده از مرطوب کننده حاوی گلیسیرین و اسید هیالورونیک
- استفاده از بهترین روش جوانسازی پوست در سنین بالای 30 سال برای افرادی که پوست خشک دارند ضروری است
4. پوست مختلط
پوست مختلط در واقع ترکیبی از پوست چرب و پوست خشک است به این صورت که معمولا پیشانی و بینی دارای پوستی چرب هستند و سایر قسمت‌ها مثل پوست گونه‌ها داری پوستی خشک و حساس است. ویژگی‌های پوست مختلط عبارتند از:
- ظاهری براق در نواحی پیشانی و بینی
- وجود جوش‌های سرسیاه رو بینی
- دارای منافذی بازتر از حد نرمال
- قرمزی و التهاب روی پوست گونه
روتین مراقبت پوستی برای پوست مختلط:
- استفاده از یک شوینده ملایم برای شست‌وشوی پوست
- استفاده از یک تونر برای ایجاد تعادل رطوبت و چربی پوست
- استفاده از بهترین آبرسان پوست برای جلوگیری از خشکی پوست
- استفاده از ماسک مناسب برای تغذیه پوست و جلوگیری از جوش و اکنه
- استفاده از اسکراب برای تمیز کردن پوست و حذف سلولهای مرده
5. پوست حساس
پوست حساس معمولا دچار عارضه‌هایی همچون التهاب، خارش، قرمزی و… است. معمولا شدت بروز حساسیت در این نوع پوست تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. بنابراین، افرادی که پوست حساس دارند باید از عوامل حساسیت‌زا اجتناب کنند. حساسیت پوست بسته به شرایط محیطی و یا عوامل درونی، ممکن است افزایش یا کاهش یابد. ویژگی‌های پوست حساس عبارتند از:
- خشکی و شکنندگی پوست
- التهاب و سرخی پوست
- خارش و احساس سوزش
- قابلیت ارتجاعی بسیار پایین
روتین مراقبت پوستی برای پوست حساس:
- استفاده از یک شوینده با محصولات خنک با pH مناسب
- استفاده از بهترین تونر پوست به منظور تنظیم pH و رفع خشکی پوست
- استفاده از آبرسان و مرطوب کننده غیرچرب.
- استفاده از ماسک نرم کننده به منظور تغذیه پوست، هفته‌ای یکبار.
نکته بسیار مهم: از محصولات جدید و تجربی برای پوست حساس خود استفاده نکنید. بهتر است از محصولاتی که توسط پزشک معرفی شده اند، استفاده کنید. همچنین از استفاده از محصولات رایحه دار اجتناب کنید.
روش تشخیص نوع پوست
همانطور که اشاره شد اولین قدم برای مراقبت پوستی این است که نوع پوست خود را بدانید. اولین روش برای تشخیص نوع پوست این است که به بهترین فیشیال کاران تهران مراجعه کنید و قبل از دریافت خدمات پوستی از مشاوره آنها استفاده کنید. چرا که این افراد متخصص و حرفه‌ای می‌توانند با توجه به علائم و نشانه‌های پوست، شما را راهنمایی کنند. روش دوم برای تشخیص نوع پوست خود، می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
قدم اول: صورت خود را با یک شوینده‌ی ملایم بشویید.
قدم دوم: برای خشک کردن صورت از یک حوله تمیز استفاده کنید و بدون مالش دادن پوست، تنها با گذاشتن و برداشتن حوله‌ی نرم، خشک کنید.
قدم سوم: به این موضوع دقت کنید که پوست شما بلافاصله بعد از شست‌وشو، چه احساس و چه ویژگی‌هایی دارد.
قدم چهارم: تغییرات پوست خود را طی چند ساعت یادداشت کنید.
دانستن این موارد در تشخیص انواع پوست ضروری است:
- اگر بلافاصله بعد از شستن پوست صورت خود، احساس خشکی و کشیدگی دارید، پوست شما خشک است.
- اگر در عرض چند ساعت پس از شستن صورت خود، احساس کردید که همه نواحی صورت دچار چربی است و کم کم براق می‌شود، پوست چربی دارید. به این صورت که اگر یک دستمال کاغذی تمیز را روی بینی و یا پیشانی خود بکشید، چربی پوست روی دستمال دیده می‌شود.
- اگر بعد از شست‌و شوف پوست صورت شما کاملا تمیز و شفاف است و بافت و رنگ یکسانی داردف پوست شما نرمال و طبیعی است.
- افرادی که پوست حساسی دارند معمولا بعد از شست‌وشوی صورت، در پوست خود احساس سوزش و التهاب دارند.
- در افراد با پوست مختلط، پس از شست‌و شوی صورت در نواحی پیشانی و بینی وجود چربی و براقیت پوست مشاهده می‌شود و در قسمت گونه‌ها نشانه‌های پوست خشک و یا حساس.
اصول کلی مراقبت از انواع پوست
صرف نظر از اینکه چه نوع پوستی دارید، با رعایت یک‌سری نکات کلی و به ظاهر ساده می‌توانید سلامت پوست خود را تضمین کنید.
- استفاده از یک ضد آفتاب خوب برای محافظت از پوست در برابر اشعه های UVA و UVB بسیار ضروری است.
- از تماس با نور مستقیم خورشید خصوصا در فصل گرما خودداری کنید. سعی کنید در ساعات اوج گرما در بیرون از خانه نباید. حتی المقدور از کلاه نقاب‌دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
- به میزان کافی آب بنوشید. هیدراته بودن سلولهای بدن از بروز بسیاری از عارضه‌های پوستی جلوگیری می‌کند.
- از مصرف بیش از حد محصولاتی که حاوی مواد شیمیایی قوی و رایحه دار هستند خودداری کنید.
- اگر از آن دسته از افراد هستید که برای مراسمات خاص مثل جشن تولد، عروسی و… به آرایشگاه می‌روید، سعی کنید با مراجعه به بهترین میکاپ آرتیست، از ارائه خدمات با کیفیت مطمئن شوید.
- در رژیم غذایی خود از میوه های تازه، سبزیجات سبز استفاده کنید.
- از خوردن غذاهای ناسالم، شکر زیاد یا غذاهای تند خودداری کنید.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش کردن آن هم به صورت منظم سطح استرس شما را پایین می‌آورد. بنابراین از شر بسیاری از عارضه‌های پوستی ناشی از استرس در امان خواهید بود.
روند کلی تغییرات پوست در سنین مختلف
از بدو تولد تا شروع دوران بلوغ، پوست جوان و شاداب است. به این معنا که رطوبت بافت پوست و چربی آن و همچنین pHپوست همگی در حالت نرمال و تعادل هستند. بنابراین پوست در سنین قبل از نوجوانی نرمال و طبیعی است. دوران بلوغ و نوجوانی به دلیل تغییرات هورمونی، معمولا این افراد پوست چرب‌تری دارند. با گذر از این دوران بلوغ، رفته رفته در سنین بین 20 تا30 سال، معمولا افراد دارای پوست مختلط هستند. از اواخر دهه 30 و با بالا رفتن سن، به دلیل کاهش کلاژن سازی پوست و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست، پوست افراد به سمت خشک‌تر شدن می‌رود.
اختلالات شایع پوستی
صرف نظر از اینکه چه نوع پوستی دارید، برخی از اختلالات شایع پوستی را ممکن است در طول زندگی خود تجربه کنید. اختلالاتی که اگر ایجاد شود می‌تواند نوع پوست را تغییر دهد. این نوع پوستها معمولا با تحت درمان قرار گرفتن به حالت نرمال خود بر می‌گردند. در ادامه باهم چند مورد را بررسی می‌کنیم:
- پوست اگزمایی یا پوست آتوپیک: اگزما نوعی بیماری و اختلال پوستی است که همراه با دانه‌های قرمز خارش دار، قرمز و ملتهب می باشد. این نوع عارضه در پوست‌های خشک و حساس ایجاد می‌شود. علت اصلی ایجاد اگزما عوامل ژنتیکی می باشند که عواملی مثل گرمای هوا، مصرف غذاهای با طبع گرم احتمال بروز و تشدید آن را بالا می برند.
- لکه‌های قرمز پوستی: دلایل زیادی برای ایجاد لکه قرمز وجود دارد. مثل گرما، عفونت، اختلالات سیستم ایمنی، مصرف دارو، آفتاب، لیزر و…
- پوسته ریزی پوست (پوسته پوسته شدن): شرایط آب و هوایی مثل آفتاب، آلودگی هوا و یا باد، باعث خشکی و پوسته‌ریزی پوست می‌شود.گاها برخی عوامل دیگر مثل عفونت قارچی، مصرف برخی داروها مثل راکوتان و آنتی بیوتیک‌ها و مراحل درمان سرطان پوست، نیز باعث پوسته پوسته شدن می‌گردد. گاهی این پوسته‌ریزی موقتی و بر اثر استفاده از مواد بی کیفیت آرایشی ایجاد می‌شود. از این رو پیشنهاد می‌کنیم برای استفاده از خدمات آرایشی حتما به مراکز معتبری مثل بهترین سالن آرایش و زیبایی مراجعه کنید که پوست شما دچار عوارض و آسیب نشود.
- لکه‌های قهوه‌ای: لکه‌هایی که در دورانی مثل بارداریی و بر اثر تغییرت هورمونی روی پوست ایجاد می‌شوند.
- خال‌های پوستی: خالها به طور عادی مشکل ساز نیستند اما برخی از آنها برجستگی قابل توجهی دارند و متاسفانه با گذشت زمان هم بزرگتر می‌شوند و هم تکثیر می‌گردند. خالها توسط گروهی از سلولهای رنگی ایجاد شده و بطور کلی بی ضرر هستن اما در صورتی که خالها تغییر رنگ، اندازه، شکل، خارش و خونریزی داشته باشند بهتر است سریعا به پزشک متخصص پوست مراجعه گردد.
سوالات متداول
آیا حساسیت پوستی با آلرژی فرق دارد؟
عموما آلرژی و عارضه‌های ناشی از آن، شدیدتر است و در برخی افراد می تواند باعث مشکلات تنفسی شود. نابراین به عنوان مثال اگر در بها به گرده گل‌ها و یا در پاییز به گرد و غبار حساسیت دارید، لزوماً به این معنی نیست که پوست شما حساس است. در برخی موارد در روتین مراقبت پوستی ممکن است پوست شما نسبت به یک محصول و یا ماده خاصی که در ترکیبات آن وجود دارد واکنش نشان دهد و دچار سوزش و التهاب و قرمزی شود، اما در عین حال ممکن است به طور کلی پوست شما حساس نباشد. اما همواره به یاد داشته باشید که اگر پوست حساسی دارید، به احتمال زیاد پوست شما به مواد شیمیایی و محصولات پوستی قوی واکنش نشان می‌دهد.
چگونه نوع پوست خود را تشخیص دهیم؟
همانطور که قبلا اشاره کردیم ابتدا با یک شوینده ملایم پوست خود را بشوید و به آرامی خشک کنید. سپس به مدت چند ساعت صبر کنید تا روند کلی تغییرات پوست را مشاهده کنید. در این مدت علائم هر نوع پوستی را مشاهده کردید، می‌توان گفت که نوع پوست شما همان است.
آیا روتین پوستی برای تمامی انواع پوست ضروری است؟
بدون شک پاسخ این سوال مثبت است. صرف نظر از نوع پوستی که داریدف داشتن یک روتین مراقبت پوستی متناسب و سازگار با پوست شما بسیار ضروری است.
چه نوع پوستی نیاز آبرسان و مرطوب کننده دارد؟
استفاده از مرطوب کننده و آبرسان برای انواع پوست ضروری است ولی توجه داشته باشید محصولاتی که استفاده می کنید باید با نوع پوستتان سازگار باشند تا عارضه‌های خاصی را برای پوست شما به همراه نداشته باشد.
آیا نوع پوست به مرور زمان تغییر می‌کند؟
بله. به طور کلی بنا به تغییرات هورمونی که هر فرد در طول زندگی خود تجربه می‌کند و همچنین سبک زندگی و شرایط آب و هوایی و اقلیمی، می‌توان گفت که نوع پوست هر فرد به مرور زمان ممکن است تغییر کند.
جمع‌بندی
شناخت انواع پوست و تشخیص این موضوع که چه نوع پوستی دارید برای هر فرد ضروری است. چرا که بر اساس این موضوع می‌تواند بهترین روتین مراقبتی را برای پوست خود داشته باشد و سلامت و زیبایی پوست خود را تضمین کند.در این مقاله سعی کردیم ضمن معرفی انواع پوست بهترین نوع مراقبت ویژه هر یک از انواع پوست را نیز توضیح دهیم. منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.
